С 30 сентября по  1 октября 2016 года в Казахском Национальном Медицинском Университете им С.Д. Асфендиярова прошла международная конференция «Роль и место фармакологии в подготовке специалистов здравоохранения: вызовы времени и пути их решения», организаторами которой выступили сотрудники кафедры фармакологии при поддержке партнеров – ENB, CoRSUM,Elsevier. В работе конференции принимали участие представители медицинских вузов Казахстана (Астана, Алматы, Караганда, Семей, Туркестан, Шымкент), а также Казахского медицинского университета непрерывного образования и Национального центра экспертизы лекарственных средств. В качестве международных экспертов  выступили ведущие ученые и специалисты в области фармакологии и рационального применения лекарственных средств:  профессор DavidWoods (UniversityofOtago, NewZealand), DuncanEnright (ManagingDirectorEBNHealth, UK), профессор Чеботаренко Н.А. (Исполнительный директор Коалиции по рациональному применению лекарственных средств CoRSUM), профессор ЭдгарасСтанкявичюс (Директор Института фармакологии и физиологии  Университета Наук о здоровье, Литва), профессор Зиганшина Л.Е. (Казанский федеральный университет, Кокрейн Россия, ЕвроХелт Группа), профессор Тилекеева У.М. (Кыргызская медицинская академия, Бишкек).

В настоящее время в условиях динамично развивающейся медицины особую актуальность приобретает изучение фармакологии, которая дает фундаментальные знания по лекарственным препаратам, позволяющие впоследствии их рационально  выбирать для конкретных пациентов, с учетом их индивидуальных особенностей, а также закладывает основы  для персонифицированной терапии.Адекватная лекарственная терапия способствует эффективности лечению и, как следствие, урежению перехода в хронические формы заболеваний, снижению показателей  инвалидизации активного, трудоспособного населения. Как показали многочисленные исследования, наиболее затруднительными вопросами в практике врача является выбор лекарственного препарата, правильная дозировка в зависимости от возраста, состояния пациента, наличия тех или иных сопутствующих заболеваний. Особое значение приобретают знания по нежелательным побочным действиям, взаимодействию препаратов, комбинированию лекарственных средств и т.д. Основы знаний по всем этим вопросам закладываются на курсе базисной фармакологии. Поэтому повышается актуальность изучения фармакологии и, конечно,   совершенствование методик ее обучения и образовательных программ, которые необходимо пересмотреть с учетом современных требований и реалий. В отчете о реализации проекта МЗиСР РК «Передача технологий и проведение институциональной реформы в секторе здравоохранения РК по итогам 2009 – 2015 года», в рамках которого проводились тренинги, где непосредственное участие принимали сотрудники кафедры фармакологии, рассмотрены и рекомендованы программы фармакологии в период обучения на постдипломном уровне. Но при этом совершенствование образовательных программ по подготовке будущих практических врачей  в период бакалавриата имеет не меньшее значение.

В ходе работы  данной конференции были определены единыеподходы в понимании и планировании образовательной программы с учетом накопленного опыта и рекомендаций международных экспертов,   приняторешение по совершенствованию образовательного процесса, внедрению методик по наиболее оптимальному изучению фармакологии на разных уровнях подготовки медицинских и фармацевтических специалистов здравоохранения,  соответствующих мировым стандартам и позволяющих готовить конкурентоспособных, грамотных специалистов для практического здравоохранения, владеющих культурой рационального назначения лекарственных средств.Была отмечена необходимость увеличения объема часов, выделенных на изучение базисной фармакологии с целью повышения эффективности обучения и охвата всех групп лекарственных средств. Участниками конференции определены основные положения резолюции, принятой на конференции.

From September 30 to  October 1, 2016 in Asfendiyarov Kazakh National Medical University there was an international conference “The role and place of Pharmacology in preparation of Health Care professionals: challenges of time and the ways of its solutions” organised by the staff of the Department of Pharmacology at the support of partners – ENB, CoRSUM, Elsevier. The conference was attended by representatives of medical universities of Kazakhstan ( Astana, Almaty, Karaganda, Semey, Turkestan, Shymkent), as well as Kazakh Medical University of Continuing Education and National centre of examination of medicines. As international experts were made by leading scientists and experts in the field of Pharmacology and rational use of medications as Professor David Woods (University of Otago, New Zealand), Duncan Enright (Managing Director EBN Health, UK), Professor Chebotarenko N.A. (Executive Director of Coalition of rational use of medications CoRSUM), Professor Edgaras Stankyavichus (Director of Institute of Pharmacology and Physiology of University of Health Sciences, Lithuania), Professor Ziganshina L.E. ( Kazan Federal University, Kochrane Russia, EuroHealth Group), Professor Tilekeyeva U.M. (Kyrgyz Medical Academy, Bishkek).
Currently in a dynamic growing medicine especially important to study pharmacology which provides  fundamental knowledge of medications. This allows later to rationally choose medications for patients based on their individual characteristics, as well as laying the foundations for personalized therapy. Adequate drug therapy contributes to the effectiveness of treatment and, consequently, decreasing transition to the chronic form of diseases, disability reduction of the active working population. As shown by numerous studies of the most difficult questions in the practice of the physician are the choice of the drug, correct dosage according to the patient age, patient state, comorbidity. Particular importance acquire knowledge on unfavourable side effects, drug interactions, drug combinations etc. Basic knowledge on all these issues are put on a course of basic pharmacology. Therefore increase the relevance and importance of the study of pharmacology and, definitely, the improvement of teaching methods and educational programs which need to be revised to meet modern requirements and realities. In a project report of Ministry of Health of Kazakhstan “Technology transfer and institutional reform in Health Care of Kazakhstan for the years 2009 – 2015” (where the staff of the Department of Pharmacology took part in the training) reviewed and recommended the program of pharmacology during training at postgraduate level. However, the improvement  of the educational program on the training of future practical medical doctors in the undergraduate programs period is no less important.

    In the course of the conference have been identified common approaches in understanding and planning of educational program based on experience and recommendations of international experts. It was also decided to improve educational process, introduce methods for the most optimal way of study pharmacology on the different levels of training medical and pharmaceutical  specialists of the health care which meet international standards and allow to prepare a competitive and competent professionals with culture of rational prescribing of medications. The need to increase the volume of hours was noted dedicated to the study of basic pharmacology in order to improve effectiveness of learning of all groups of medications. Conference participants identified the main provisions of the resolution adopted at the conference.

2016 жылдың 30 қыркүйегі мен 1 қазан аралығында С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медициналық Университетінде»» атты халықаралық конференция өтті, ENB, CoRSUM, Elsevier серіктестігінің қолдауымен фармакология кафедрасының қызметкерлері ұйымдастырды. Конференция жұмысында Қазақстан медициналық ЖОО-ның өкілдері (Астана, Алматы, Қарағанды, Семей, Түркстан, Шымкент), сондай-ақ Қазақ медициналық үздіксіз білім беру университеті және дәрілік заттарды сараптаудың ұлттық орталығы атсалысты.  Халықаралық сарапшылар ретінде фармакология мен дәрілік заттарды ұтымды қолдану саласындағы алдыңғы қатарлы ғалымдар мен мамандар сөз сөйледі: профессор David Woods (University of  Otago, New Zealand), Duncan Enright (Managing Director EBN Health, UK), профессор Чеботаренко Н.А. (CoRSUM  Дәрілік заттарды ұтымды қолдану бойынша Коалицияның атқарушы директоры),профессор Эдгарас Станкявичюс (Денсаулық туралы Ғылым университетінің фармакология және физиология Институтының директоры, Литва), профессор Зиганшина Л.Е. (Казань федералды университеті, Кокрейн Ресей, ЕвроХелт Тобы), профессор Тилекеева У.М. (Қырғыз медициналық академиясы, Бішкек).

Қазіргі кезде медицинаның қарқынды дамуы жағдайында науқастың жеке ерекшелігін ескере отырып, ем жүргізу негіздерін қамтитын нақты науқастардың дәрілік препараттарды ұтымды таңдауына мүмкіндік беретін  білім іргетасын қалайтын фармакологияны оқыту, өзекті мәселеге айналды. Адекватты дәрілік ем жүргізу емдеудің тиімді емделуіне, аурудың созылмалы түрге ауысуының сиреуіне, белсенді, еңбекке қабілетті халықтың инвалидизация көрсеткіштерінің төмендеуіне әкеледі. Көптеген зерттеулер көрсеткеніндей дәрігер тәжірибесінің қиындық тудыратын сұрақтары дәрілік препаратты таңдау, жасына сәйкес дұрыс мөлшерлеу, науқас күйіне сәйкес, бірге ілесіп жүретін ауруларының болуын ескеру. Препараттардың жанама әсерлері, әсерлесуі, жұптастырып қабылдау және т.б. ерекше мәнге ие. Осы сұрақтардың барлығы бойынша білім негізі базалық фармакология курсында қалыптасады. Сондықтан, фармакологияны оқытудың маңыздылығы, оны оқытудың әдістері мен білім беру бағдарламасын жетілдіру, заманауи талаптарды ескере отырып қарастыру қажеттігіарта түседі. ҚР ДСжӘДМ «2009-2015 жылдардың қорытындысы бойынша ҚР Денсаулықсақтау секторының технологияны беру мен институционалды ревормалар өткізу» жобасын жүзеге асыру туралы есебінде фармакология кафедрасының қызметкерлері қатысып, дипломнан кейінгі білім беру кезеңіндефармакология бағдарламасы қарастырылып, ұсынылды. Алайда, бакалавриат кезінде болашақ тәжірибелік дәрігерлерді  дайындау бойынша білім беру бағдарламаларын жетілдіру маңызын жоғалтпайды.

Бұл бағдарламаның жұмыс барысында жинақталған тәжірибелерді және халықаралық сарапшылардың ұсыныстарымен ескеріп, білім беру бағдарламасын түсіну мен жоспарлаудағы бірыңғай бастамалар анықталды, білім беру үрдісін жетілдіру бойынша шешімдер қабылдау, әлемдік стандарттарға сәйкес және бәсекеге қабілетті сауатты, денсаулықсақтаудың медициналық және фармацевтикалық мамандарын дайындаудың әртүрлі деңгейінде фармакологияны тиімді оқыту бойынша әдістемелер енгізу талқыланды. Білім берудің тиімділігін арттыру мақсатында және дәрілік заттардың барлық тобын қамтитын базалық фармакологияны оқытуға бөлінетін сағат көлемін арттыру қажеттігі көрсетілді. Конференция қатысушылары конференцияда қабылданған резолюцияның негізгі ережелерін анықтады.